Posts Tagged ‘funkcje sztuki’
notatki – sztuka prehistoryczna
SZTUKA PREHISTORYCZNA
obejrzyj galerię –
sztuka prehistoryczna
tradycyjny podział pradziejów:
człowiek – od ok. miliona lat temu
człowiek na ziemiach polskich – ok. 200 tys. lat p.n.e.
paleolit – starsza epoka kamienia – od ok. 550 tys. lat p.n.e.
mezolit – środkowa epoka kamienia – od ok. 8 tys. lat p.n.e.
neolit – młodsza epoka kamienia – od ok 6 tys. lat p.n.e.
epoka brązu – od ok 700 roku p.n.e.
epoka żelaza – od 450 roku p.n.e. (wraz z okresem rzymskim)
okres wędrówek ludów – do 650 roku n.e.
epoka młodszego paleolitu
– koczownicy, łowiectwo, zbieractwo
– już od 25 000 – 10 000 r. p.n.e. można mówić o sztuce na wysokim poziomie artystycznym
– najliczniejsze dzieła sztuki – od Uralu po Ocean Atlantycki
– drobna rzeźba, ozdoby pełniące funkcje amuletów (tereny dzisiejszej Francji, Rosji, Czech)
– postać ludzka w drobnej rzeźbie (Wenus z Willendorfu) – figury kobiety-matki z podkreślonymi cechami macierzyńskimi
Wenus z Willendorfu
– malowidła na ścianach jaskiń
– tematem są zwierzęta, rzadko ludzie
– malowane z wyczuciem, podziwem dla ich siły, zręczności i piękna
– największe skupiska grot – płd.-zach. Europa:
– Pireneje
– Góry Kantabryjskie (Hiszpania, Altamira)
– Francja – Lascaux (odkryta w 1940r.)
– Tassili w Algierii
Jaskinia w Lascaux, Francja
funkcje malarstwa jaskiniowego:
– groty były miejscami kultu, nie zamieszkania
– wizeunki zwierząt miały znaczenie kultowe
– niektóre mogły mieć charakter magiczny
warsztat artysty prehistorycznego
– rysunek ryto w skale i kontur wypełniano farbą
– farby mieszane z wodą lub tłuszczem
– podstawowy barwnik – ochra (poprzez prażenie uzyskiwano różne odcienie), czerń – zwęglone kości
– narzędzia: palce, dmuchawki, pędzle z włosia
środki artystyczne:
– kreska i linia (najwcześniej)
– plama barwna (z początku płaska, o jednolitym natężeniu walorowym i jednakowym nasyceniu, następnie uległa zróżnicowaniu)
– wnętrze konturu wypełniano też plamami barwnymi o dwóch lub kilku tonach barwnych (wrażenie bryłowatości zwierzęcia – np. w Altamirze)
– sposób przedstawienia postaci – od schematycznych uproszczeń, poprzez syntezę do coraz większego realizmu
– od ilustracji pojęć do obserwacji natury
– od umownych znaków, przez schematycznie ujęte głowy i części zwierząt, następnie całe zwierzęta profilem – świetnie uchwycone w ruchu
– stopniowo sylwetowe ujęcie ustępuje miejsca sugestii bryły, wizerunki opracowane są coraz dokładniej, proporcje zgodne z naturą, dużo szczegółów
epoka mezolitu i neolitu
– gospodarka osiadła, ocieplenie się klimatu
– rozwój: garncarstwo, tkactwo, budownictwo
– wynalazek brązu, żelaza – rozkwit gospodarki
epoka neolitu i brązu
– sztuka mobilna (ruchoma):
– drobna rzeźba, ozdoby, ceramika, początki architektury, sztuka zdobnicza
– naczynia z gliny, narzędzia, broń, biżuteria
– doskonalenie narzędzi, pierwsze osady w żyznych deltach rzek
– sztuka zdobnicza:
– ornament:
– w ścisłym związku z przedmiotem, który zdobi
– obiega w postaci pasów naczynia, pokrywa powierzchnię przedmiotów podkreślając ich naturalny kształt i wyodrębniając charakterystyczne miejsca
– motyw – powtarzalny element każdego ornamentu:
– abstrakcyjne o charakterze geometrycznym
– motyw organiczny – przedstawiający uproszczone ludzkie i zwierzęce postacie
– kamienne posągi bóstw – idole
– kształty bardzo uproszczone, jedynie kojarzą się z postacią ludzką lub zwierzęcą
– uderzający brak inspiracji przyrodą
– uogólniona forma
architektura
– prymitywne domostwa – szałasy, ziemianki, nawodne budowle na palach)
– megality – początki architektury monumentalnej
– rozsiane na wybrzeżach Europy północnej
– są to początki architektury sakralnej
– menhiry – pionowe, potężne, pojedyncze słupy, w szeregach lub w kręgach z centrum do składania ofiar
– dolmeny
podstawowe funkcje sztuki:
– malarstwo jaskiniowe i rzeźba: funkcja ideowa, magiczna, kultowa
– ozdoby rzemiosła artystycznego: funkcja estetyczna
– architektura: funkcja użytkowa i ideowa
art folie |ärt fôˌli| 